Budynek do 150 m² bez pozwolenia? Tak, nowe przepisy umożliwiają wzniesienie budynku gospodarczego do 150 m² powierzchni nie tylko bez konieczności uzyskania pozwolenia, ale także bez obowiązku zgłoszenia. W dniu 3 czerwca 2023 roku zaczęły obowiązywać nowe przepisy budowlane, wprowadzając zmiany o niespotykanej dotąd skali. Jakie budynki gospodarcze można teraz stawiać bez żadnych formalności? Czy istnieją przypadki, gdzie wystarcza jedynie zgłoszenie? Nowa regulacja, inicjowana przede wszystkim przez środowisko rolników, wprowadza zmiany, które wydają się rewolucyjne. Niemniej jednak, warto wiedzieć, że w tej kwestii powstała pewna prawna luka, która może rodzić pewne ryzyko dla nieświadomych inwestorów po 3 czerwca 2023 roku. Oczywiście, budynki gospodarcze o powierzchni do 150 m² nie będą już wymagały formalności związanych z procedurami budowlanymi, a to dotyczy nie tylko rolników, ale każdego obywatela.
Budynek gospodarczy bez pozwolenia i procedur zgłoszeniowych
Wprowadzone zmiany, wynikające z ustawy z dnia 9 maja o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz Prawa Budowlanego, przynoszą zaskakującą swobodę w kwestii wznoszenia budynków gospodarczych. Od teraz, dla jednokondygnacyjnych budynków o prostej konstrukcji związanych z produkcją rolną, o powierzchni zabudowy do 150 m², przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 6 m i wysokości nie przekraczającej 7 m, nie wymaga się ani uzyskania pozwolenia na budowę, ani złożenia zgłoszenia budowy. Istotnym kryterium jest również to, że obszar oddziaływania tych obiektów musi mieścić się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane.
Niezależnie od statusu inwestora, każdy posiadacz ziemi ma teraz możliwość wzniesienia takiego budynku. Przepisy nie ograniczają tej swobody jedynie do rolników. Wystarczy, aby budynek był w jakiś sposób powiązany z produkcją rolną. Co ciekawe, pojęcie “produkcji rolnej” nie jest ściśle zdefiniowane, co otwiera pole do wykorzystania tej nowej możliwości na różne sposoby. Nawet niewielki ogródek, niezależnie od tego, czy znajduje się na tej samej czy innej działce, może być wystarczającym powodem do skorzystania z tego udogodnienia. Cała nowelizacja ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi zyskała nieformalną nazwę “lex zboże”. Niemniej jednak, eksperci prawni ostrzegają, że nadmierny nadużycie tej nowej możliwości może prowadzić do konsekwencji w postaci kontroli i nakładania kar finansowych za nielegalne samowole budowlane.
Czy większy budynek gospodarczy można postawić na każdej działce bez pozwolenia?
Wprowadzenie nowych przepisów nie tylko ułatwia wznoszenie niewielkich budynków, ale także otwiera drzwi dla większych struktur. Od 3 czerwca istnieje możliwość postawienia większego budynku gospodarczego w trybie uproszczonym.
Nowe prawo mówi, że budowa jednokondygnacyjnych budynków gospodarczych i wiat o prostej konstrukcji, związanych z produkcją rolną, o powierzchni zabudowy do 300 m², przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 7 m i wysokości nie przekraczającej 7 m, podlega procedurze zgłoszenia budowy, ale nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę. Kluczowym kryterium jest również to, aby obszar oddziaływania tych budynków mieścił się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane.
Wyzwanie definicji: Co to jest budynek gospodarczy?
Wprowadzenie nowych przepisów budzi pytania o to, co dokładnie należy rozumieć pod pojęciem “budynku gospodarczego”. Rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, wskazuje, że budynek gospodarczy to taki, który jest przeznaczony do wykonywania prac warsztatowych oraz przechowywania materiałów, narzędzi, sprzętu i plonów rolnych. Może to obejmować zarówno budynki mieszkalne, budynki zamieszkania zbiorowego, budynki rekreacji indywidualnej, a także ich otoczenie. W przypadku zabudowy zagrodowej, budynek może również pełnić rolę magazynu dla środków produkcji rolnej oraz plonów rolnych. Niemniej jednak, nie jest pewne, w jaki sposób nadzór budowlany zinterpretuje tę nową definicję i jak będzie ona się miała do rzeczywistych przypadków.
Budowa silosów bez pozwolenia
Podstawowym celem wprowadzenia nowych przepisów jest ułatwienie budowy prostych silosów zbożowych. Nowa ustawa wprowadza uproszczenia proceduralne również dla bardziej złożonych projektów budowlanych, które wcześniej stanowiły wyzwanie ze względu na biurokratyczne bariery napotykane w procesie budowy.
Nowe przepisy mają ułatwić inwestorom, szczególnie rolnikom indywidualnym, realizację projektów na terenach gospodarstw rolnych. Chodzi m.in. o zmniejszenie kosztów budowy oraz ułatwienie uzyskiwania wsparcia w ramach środków Wspólnej Polityki Rolnej. W ramach tych zmian, możliwa będzie budowa naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 250 m³ i wysokości nie przekraczającej 15 m. Jednakże w tych przypadkach konieczne będzie zgłoszenie budowy.
Podobne udogodnienia obowiązują również w przypadku budynków przeznaczonych do przechowywania zboża o pojemności do 5000 ton, zlokalizowanych w granicach administracyjnych portów morskich o kluczowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. W tym przypadku również wystarczy samo zgłoszenie budowy, a nie konieczne jest uzyskanie decyzji o pozwoleniu.
Dokumentacja techniczna zamiast projektu budowlanego
Od 3 czerwca 2023 roku, w przypadkach, gdzie zamiast decyzji o pozwoleniu na budowę wystarcza zgłoszenie budowy, zamiast tradycyjnego projektu budowlanego, konieczna jest dostarczenie odpowiedniej dokumentacji technicznej.
Ta dokumentacja musi zawierać rozwiązania zapewniające nie tylko nośność i stateczność konstrukcji, ale także bezpieczeństwo ludzi i mienia, a także bezpieczeństwo pożarowe. Warto podkreślić, że zakres i zawartość tej dokumentacji muszą być dostosowane do specyfiki i charakteru danego obiektu oraz stopnia skomplikowania prac budowlanych. Ponadto, dokumentację tę musi sporządzić odpowiednio uprawniony projektant, aby spełniła ona wymogi prawa budowlanego.